ne güvenlik arka plana atılacak bir konudur ne de yapılan yapının estetik görünüşü ve kullanışlılığı...
uzundur sakladığım bir yazıydı sizlerle paylaşmak istedim...
ön tarafta çok bilinmeyen ama hava savunma sisteminde ülkelerin hukuklarına kadar inceliyen bir uefa var...
şu bu işi geç ya da birilerinin keyfine göre yapılmıyor asla bu işler hepsinin başında en az 5-10 kişilik ekipler etraflıca araştırma yapıp bilgi edinilip öyle çıkıyor bu projeler ortaya...
istiyoruz ki en şöylesi ön böylesi olsun hakkımızdırda tabiki ama belli şeyleride yapmak zorundayız kendi adımıza...
onlar böyle yaptı şunlar böyle yaptı diye bizlerde öyle yapmak durumunda değiliz...
ve arka planda düşünülen yapılan güvenlik ve diğer ayrıntılara lütfen dikkat...
yazıya bi göz atın derim...
UEFA Euro 2012 Futbol Şampiyonası 16 ülkenin milli takımlarının (İtalya, Almanya, Fransa, Ukrayna, İngiltere, İrlanda, Portekiz, Hırvatistan, Yunanistan, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Hollanda, İspanya, Rusya, İsveç, Danimarka) katılımıyla 08 Haziran 2012- 1 Temmuz 2012 tarihleri arasında Polonya’nın Varşova, Gdansk, Vroslav ve Poznan, Ukrayna’nın Kiev, Karkiv, Donetsk ve Lviv şehirlerindeki stadlarda gerçekleştirilmiştir.
Turnuva Öncesi UEFA’nın Hassasiyetleri
UEFA’nın son yıllarda üzerinde hassasiyetle ve sıklıkla durduğu iki konudan biri olan futbolda ırkçılığa karşı söylem (Diğeri her düzeyde bahis oyunlarının manipüle edilerek para kazanılmasıdır.) bu organizasyonda gerek turnuva öncesi yapılan açıklamalarla gerekse turnuva esnasında olagelen beyanatlarla gündemde kalmıştır. Sözkonusu söyleme, maçlar esnasında saha içindeki reklam panolarına yansıyan “Unite Against Racism-Irkçılığa Karşı Birlik” ifadesi ile maçların oynandığı esnada da güncel şekilde yerverilmiştir. Son yıllarda özellikle Avrupa ülkelerinde çifte vatandaşlığa veya tabiyete sahip üçüncü hatta dördüncü kuşak nesillerin milli takım düzeyinde tercih yapmak durumunda kalmaları ve milli takımlarda böylesi futbolcuların oynuyor olmaları, UEFA’nın da böyle bir söylem geliştirmesinde etkili olmuştur.
Turnuva Öncesi Güvenlik Tedbirleri
Turnuvanın güvenlik hassasiyetleri neredeyse her uluslararası organizasyonda öne çıkan iki temel konu olmuştur: Terörizm ve Holiganizm. Dolayısıyla alınan tedbirler ve geliştirilen önlemler de bu iki temel hassasiyet etrafında şekillenmiştir. Başta ev sahipliği yapan iki ülke direkt, turnuvaya katılan veya katılamayan ülkeler ise endirekt faaliyetleri ile turnuvanın güvenlik yöneticilerine destek vermişlerdir.
Bilinen güvenlik tedbirlerinin yanısıra turnuvaya özel olarak;
*Kolluk kuvvetleri ve diğer kamu kuruluşları arasında koordinasyonun sağlanması amacıyla Kiev’de güvenlik merkezinin kurulması,
*Gelebilecek bir hava saldırısına karşı NATO’nun gözlem yapan hava radar uçaklarından AWACS sisteminden faydalanılması, hava tatbikatlarının yapılması,
*Turnuva boyunca meydana gelebilecek olayların dava takiplerinin yapılması için Ukrayna ve Polonya’nın adalet birimleri arasında işbirliği sözleşmesinin imza edilmesi,
*Turnuva öncesi senaryolu güvenlik tatbikatlarının (Rehine Kurtarma, Yangın Söndürme, Kalabalık Yönetimi, İlkyardım temalı tatbikatlar başta olmak üzere diğer tatbikatlar) icra edilmesi,
*Terör konusunda Ukrayna dışından güvenlik danışmanlarından hizmet alınması,
*Çeşitli ülkelerin polis teşkilatlarından ülkelerindeki holiganları tanıyan maç dedektiflerinin Polonya’ya getirtilmesi,
gibi ülkelerin ulusal güvenlik teşkilatlarınca faaliyetler gerçekleştirilmiştir.
Tüm bu ve benzeri güvenlik faaliyetleri için yaklaşık 60 milyon Euro’luk güvenlik bütçesi harcanmıştır.
Stadların Yapıları
Stad yapılarına bakıldığında, şampiyonanın güvenliğinin sağlanmasına daha maçların oynanacağı stadların yapım veya revizyon aşamalarında başlandığı anlaşılmaktadır.
Stadlarda, geniş yığınların tahliyesine imkan veren çok sayıda kapıya yer verildiği müşahede edilmiştir. Örneğin; Ukrayna-Fransa ilk tur maçında aşırı yağıştan ötürü maça ara verilmesiyle tribünlerin çok kısa bir süre içerisinde tahliye olması ve ardından kısa bir sürede tekrar dolması maçın oynandığı stadın tahliye ve toplanma koşulları açısından önemli bir puan kazanımı olmuştur.
Stadlarda büyük araç girişine (İtfaiye, ambulans vd.) imkan verecek ve stad dışına açılan saha içi araç tahliye kapılarının varlığı, çokluğu ve de açıklığına (Tıkalı olmaması) özen gösterilmesi dikkat çekmiştir.
Tribünler ile saha arasında kalan bölümlere bariyer, tel örgü ve benzeri fiziki engeller konulması yerine kale arkaları ile açık tribünler arasındaki kısa mesafenin bulunduğu ve taraftarın protesto, sevgi gösterisi ve diğer nedenlerle saha içine girmek amacıyla atlayabileceği kısımların bir insan boyunu geçecek duvar ve aşağıya düşmeyi engelleyecek tırabzan demirler ile doğal yapısına uygun bir şekilde yapılandırıldığı görülmüştür.
Özel Güvenlik Personelinin Konuşlandırılması
Turnuvanın stad dışındaki en şiddetli sokak kavgaları iki ülke arasında çok uzun bir süredir süregelen politik gerilimle izah edilebilecek Polonya-Rusya maçı ile Rusya-Çek Cumhuriyeti maçları sonrasında kendini göstermiştir. Stad dışında olay çıkaranlara karşı sert ve nokta müdahaleler sergilenerek butik güvenlik çözümlerinin geliştirilebildiği de bu turnuvada görülebilmiştir. Özellikle stad dışında olay çıkarmaya müsait gruplara yönelik müdahalelerde, taraftar arasında sivil giyimiyle dolaşan ancak karışıklık ve kaynama anlarında yüzlerini örten maskeleri, katlanabilir jopları, sportif ve hareket kabiliyetlerini arttıran giysileri, dizlikleri ile boy ve kilo orantılı, gezici, caydırıcı gücü yüksek özel timlerden yararlanıldığı gözlenmiştir.
Saha içinde görev yapan özel güvenlik personelinin sırtı sahaya dönük şekilde yerleştirildiği, bu personelin değişimli çalıştırılarak ve oturma imkanı sağlanarak verimliliklerinin arttırıldığı, saha ile kale arkası tribünlerin uzak mesafeli olduğu bölgelerdeki güvenlik personelinin ise düz bir hat şeklinde değil zikzaklar şeklinde konuşlandırılarak seyircinin sahaya ulaşmasında derinlik kazandırıldığı ve mesafe kazanıldığı görülmüştür. Ayrıca, tansiyonun yükselebileceği tribün önlerine güvenlik görevlileri yoğunlaştırılmıştır.
Saha içerisinde görev yapan güvenlik personeli saha içinde çimlerde kaymalarını önlemek için krampon ayakkabı olduğu halde görev yapmıştır.
Özel güvenlik görevlileri, taraftar ile iletişimini kolaylaştırması amacıyla İngilizce dil eğitiminden geçirilmiştir.
Seyirci Tavrının Güvenliğe Etkisi
Seyircisinin saha dışında çıkardığı olaylarla turnuvaların haşarı ülkesi olarak bilinen ülkesi İngiltere’nin Milli Takımı’nın genç oyunculardan kurulu olması İngiliz taraftarın maçlara olan ilgisini nispeten azaltmıştır. Yunanistan, ülkesinde geçirdiği ekonomik krizden dolayı seyirci açısından sıkıntı yaşamıştır. İtalya’nın ülkesindeki şike söylemleri içerisinde turnuvaya gelmesi, Polonya ve Rusya’nın ilk tur maçları sonunda turnuvaya veda etmeleri turnuvanın tansiyonunu daha ilk tur maçlarından sonra düşürmüştür. Tüm bunlar turnuvanın güvenlik yönetiminin kolaylaşmasına da neden olmuştur. Salt yukarıda sayılan nedenlerle turnuvanın güvenliğinin “Süt-liman” olduğunu söylemek, turnuva başlamadan önce yapılan 30’u aşkın güvenlik tatbikatına ve sözkonusu tatbikatlara katılanlara haksızlık olarak da algılanmamalıdır.
İngiltere, İrlanda, Rusya, İsveç ve Hırvatistan taraftarı dışındaki ülke taraftarının oturma düzenleri ile tahliye ve çıkış kapılarına giden merdiven boşluklarını doldurmayarak geçişleri engellemedikleri görülmüştür. Ancak kitlesel bir kaçış veya tahliye durumunu gerektirecek olağanüstü bir halin yaşanmaması sözkonusu ihlalin yaşandığı maçların öne çıkmamasına neden olmuştur.
İhlaller ve Cezalar
Olumlu çalışmalara ve yapılanmalara karşın bazı müsabakalarda sahaya yanıcı ve parlayıcı maddelerin atılması stada giriş noktalarında yapılan kontrollerin sıkı yapılıp yapılmadığı sorusunu akla getirmiştir. Bu bağlamda, Rus taraftarlarca stada sokulan “Burası Rusya” şeklindeki dev pankartın nasıl stada sokulabildiğine dair bir açıklama da getirilememiştir. Nitekim ertesi maçta Polonya taraftarınca tribünlerde açılan yaklaşık 100 metre olduğu belirtilen Polonya bayrağı ile Ukrayna-İngiltere maçında da açılan dev Ukrayna bayrağı özel izinle açılabilmiştir. Öte yandan, İsveç taraftarı ise bu uygulamalar karşısında ulusal bayrağını parçalar halinde stad içerisine geçirmiş ve tribünde bir araya getirerek birleştirmiştir.
RF’ye, RF-Çek Cumhuriyeti maçında aşırı sağcı içerik taşıyan pankartların ve bayrakların açılması, ırk ayrımcı tezahürat yapılması, sahaya meşale atılması, maç sonrası çıkan olaylar ve bu olaylarda 4 güvenlik görevlisinin dövülmesinden dolayı bir sonraki Avrupa Futbol Şampiyonası Eleme maçlarında geçerli olmak üzere 6 puan silme cezası ve 120 bin Euro para cezası verilmiştir. RF bu cezaları alırken sadece 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası Elemelerine eksi atı puanla başlamış olmayacak aynı zamanda 2018’de Rusya’da düzenlenmesi planlanan Dünya Futbol Şampiyonası da eksilerle hazırlanıyor olacaktır. Sözkonusu olaylarda yeralan biri kadın iki Rus taraftara “Güvenlik güçlerine itaatsizlik ettikleri” gerekçesiyle 2 yıl boyunca Polonya’daki stadlarda maça giriş yasağı getirilmiştir.
Kupada başka bir ceza Hırvatistan-İtalya maçı sonrası Hırvatistan’a kesilmiştir. UEFA, sahaya meşale atılması, ırkçı tezahürat yapılması (Hedef futbolcunun rencide edilmesi amacıyla sahaya muz atılması ve maymun taklidi yapılması) nedeniyle Hırvatistan’a 80 bin Euro’luk ceza kesmiştir.
Hırvatistan-İspanya maçında bir Rus taraftar tarafından sahaya meşale atılmıştır.
Almanya-Portekiz maçında Alman taraftarlar sahaya sis bombası ve yabancı cisimler atmışlardır.
Hırvatistan-İrlanda maçında Hırvat bir seyirci sahaya atlayarak Hırvat Teknik Direktör Biliç’e kadar ulaşabilmiştir.
Turnuvanın açılış günü gösterisinde 3 bayan gösterici yarı çıplak vaziyette sahaya atlamışsa da güvenlik güçlerince yakalanmışlardır.
Sonuç
Başta futbol müsabakaları olmak üzere maçlarda özel güvenliğin ağırlığının arttırılabilmesi ihlaller karşılığında ceza mekanizmasının uygulanması ve ÖGG’lerin güvenlik uygulamalarının yasal müeyyideler ile güçlendirilmesine ve desteklenmesine ağırlıklı olarak bağlıdır. UEFA Euro 2012 Futbol Şampiyonası güvenlik
