Diyarbakır İli Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer almaktadır. Yüzölçümü 15.355 km² olan Diyarbakır ili, doğusunda Batman ve Muş, Batıda Şanlıurfa, Adıyaman ve Malatya, Güneyde; Mardin, Kuzeyde ise Elazığ ve Bingöl illeri ile çevrilidir. Kuzeyde Güneydoğu Toroslar’ın dış sıraları, Doğuda Batman Çayı, Güneyde Mardin eşiği, Batıda ise Karacadağ ve Fırat ırmağı, ilin doğal sınırlarını oluşturur.
Diyarbakır tarihinin, önceleri M.Ö.3000 yılına kadar uzandığı bilinirken, son zamanlarda Çayönü kazıları ile yapılan araştırmalar sonucunda uygarlık geçmişinin M.Ö.7500 yıllarına kadar uzandığı belirlenmiştir. Diyarbakır ve çevresinde Hurriler, Mitanniler, Hititler, Asurlar, Medler, Persler, Büyük İskender, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular ve Osmanlılar hüküm sürmüştür.
(http://www.diyarbakir.gov.tr/Wn/diyarbakir_kalesi_clip_image001.jpg)
1-Diyarbakır Surları
Bugünkü kenti çevreleyen surların yapımına Milattan önce 3 binli yıllarda başlanmış olsa da, ağırlıklı olarak Romalılar döneminde inşa edilmiştir. M.Ö 69’da kenti ele geçiren Romalılar, her yönden süren saldırılar karşısında Diyarbakır’ı bir “askeri garnizon” olarak yeniden düzenlemişlerdir. Costantinos 349 tarihinden başlayarak Amida’nın etrafını yeniden surlarla çevirmiştir. Surlar, Nisibis (Nusaybin) halkının Diyarbakır’a iltica etmesinden sonra 367-375 tarihleri arasında genişletilerek bugünkü konumuna getirilmiştir.
Diyarbakır surları bu anlamda “tarihin taşlarla yazıldığı bir kent”i simgeler. Diyarbakır’la buluşan her toplumun, Diyarbakır’da yaşayan her inancın bu surlarda izlerini görmek mümkündür.
Diyarbakır’la birlikte tarih sahnesine çıkmış batısındaki Efes, Fasilis, Truva ile güneyindeki Ninova ve Babil şehirleri bugün yaşamayan şehirlerdir. Diyarbakır ise içindeki insanları ve eski kadim yapılarıyla yaşayan bir şehirdir.
2-Diyarbakır’da Hüküm Sürmüş Devletler
Diyarbakır’ı bir zaman çizelgesine çevirmektedir. Yaparak ya da yıkarak bu kente egemen olan her toplum, bugün kendine ait kültürel izlerle anılmaktadır. Bu resmi geçidin içinde;
Hitit ve Hurri-Mittani ( M.Ö. 3000 -M.Ö. 1260 )yılına kadar Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, Medler, Persler, Makedonyalılar, Selevkoslar, Partlar, Ermeniler, Romalılar, Sasaniler, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Şeyhoğulları(869-899) Hamdaniler, Mervaniler(990-1096) Selçuklular, İnaloğulları, Nisanoğulları, Artuklular, Eyyübiler, Moğollar, Akkoyunlular(1401) Safeviler ve Osmanlılar Diyarbakır'a egemen olmuşlardır.
Peygamberler Diyarı Diyarbakır (Yeni) (http://www.youtube.com/watch?v=rNhDdjwbF4A#ws)
http://www.diyarbakirresimleri.com/ (http://www.diyarbakirresimleri.com/)