BJK İnönü Stadyumu, İstanbul Boğazı kıyısında, Beşiktaş ile Kabataş semtleri arasında 1947 ile 2013 yılları arasında hizmet vermiş stadyumdur. Stadyum 2004 yılında yenilenerek, kapasitesi 32086'ya çıkarılmıştır. Uzun yıllar Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe takımlarının maçlarında kullanılan stadyum, Beşiktaş'ın yeni stadyum projesi kapsamında 2013 yılında yıkılmıştır.
Tarihçe
İstanbul'da futbol karşılaşmaları 1910'lu yıllardan başlayarak 1928'e kadar eski Union Club Sahası'nda, 1929-1947 arasında da Fenerbahçe Stadı ile Taksim Topçu Kışlası avlusunda yapılan Taksim Stadyumu'nda oynanmaktaydı. İstanbul'daki ilk statlar ahşap ve tek tribünlü Fenerbahçe ile Beşiktaş ve Ortaköy arasındaki ilkel görünümlü Şeref Stadyumu'ydu. Taksim Kışlası'yla birlikte buradaki top sahası da kaldırılınca İstanbul'a büyük ve modern bir stat yapımı önem kazandı.
1939'da İtalya'dan davet edilen ve bu konuda uzmanlığı bulunan stadyum mimarı Paolo Vietti Violi, mimar Fazıl Aysu ve mimar Şinasi Şahingiray'la birlikte stadyum için seçilen Dolmabahçe Sarayı'nın eski has ahırlarının bulunduğu yere uygun bir plan hazırladı. Stadyumun temeli, 19 Mayıs 1939'da bu arazide atıldı. Ancak kısa bir süre sonra II. Dünya Savaşı'nın getirdiği sıkıntılar inşaatı engelledi. Bu nedenle 19 Mayıs 1943'te yeniden bir temel atma töreni yapıldı ve hafriyat işine girişildi. Harap durumda olan has ahırlar kolayca ortadan kaldırılıp hafriyat yapılabildi. Ancak arkada bulunan Gazhane tesisleri en büyük problemi teşkil ediyordu. Mimar Vietti Violi'nin çizdiği planın Gazhane'ya bakan kısmına el sürülemedi. Stadyumun diğer yerleri plana uygun olarak yapıldı. Ancak stadyumun Dolmabahçe Sarayı'na bakan yüzündeki büyük demir kapısının iki yanındaki duvara gömülecek tunç rölyefler yapılamadığı gibi, yine bu tribünün sahaya bakan yüzündeki iki küçük kulenin üzerine konulması gereken disk ve cirit atan sporcu heykelleri de yapılıp yerlerine konulamadı. Stadyumun Gazhane'ye bakan kısmı da yüksek bir taş duvarla kaplandı.
Stada, dönemin Cumhurbaşkanı ve Mustafa Kemal Atatürk'ün silah arkadaşlarından olan İsmet İnönü'nün soyadı verildi. Stadyumun açılışını, dönemin İstanbul valisi ve belediye başkanı Lütfi Kırdar yaptı. Stadyum, o dönemin parasal değeriyle 5 milyon liraya mal oldu.
İnönü Stadyumu, 27 Kasım 1947'de Beşiktaş ile İsveç'in AIK Solna takımı arasında oynanan maçla açıldı. Bu stadyumdaki ilk golü de o zamanlar Beşiktaş futbolcusu olan Süleyman Seba atmıştır. İlk maç 3-2 Beşiktaş'ın mağlubiyeti ile bitmiştir.
...
İlk olarak Saim Nuri Uray'ın Dolmabahçe'deki İnönü Stadı'nın adının değiştirilerek şu günlerde kemikleri Türk topraklarına yaklaşan Hürriyet kahramanı Mithat Paşa isminin verilmesi hakkındaki takrir (önerge) müzakere edilmiştir (Mithat Paşa'nın cenazesi 25 Haziran 1951'de Taif'ten İstanbul'a getirildi). Bu arada söz alan bir üye, bunun çok yerinde bir karar olduğunu söyleyerek derhâl kabul edilmesini istemiştir.
Müteakiben (ardı sıra) konuşan Recep Bilginer ise bu hususta acele edilmemesini temenni etmiştir.
Söz alan takrir sahibi, takririn ayakta ihtiram duruşu (saygı duruşu) ile kabul edilmesini istemiştir.
Müteakiben söz alan bir üye de takrir kabul edildiği takdirde bu stadyumdaki İnönü'ye ait yazıların da kaldırılmasını teklif etmiştir.
Bilahare (sonra) takrir oya konmuş ve ihtiram duruşu ile kabul edilmiştir.
Daha sonra İnönü'ye ait ibarelerin kaldırılması müzakere edilmiştir.
Bu arada söz alan bir üye böyle bir şeyin doğru olmayacağını dünyanın her yerinde yapılan kıymetli inşaata binanın kimin zamanında yapıldığını gösteren ibareler yazıldığını söyleyerek, yapılacak işin bir hata olacağını, tarihi edebiyatımıza bir darbe indireceğini bildirmiştir.
Müteakiben bir üye bu teklifin komisyona havalesini istemiş ve kabul edilmiştir.
...1947'de açılışında adı İnönü Stadyumu iken 1952'de siyasi nedenlerle adı Mithatpaşa Stadyumu'na çevrildi. Mart 1974'te tekrar İnönü Stadyumu oldu. Beşiktaş JK, açılışından beri bu stadyumu kullanmaktadır. Kısa bir süre Dolmabahçe Stadyumu ismiyle de anıldı.
8 Şubat 1998 tarihinde Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile BJK Derneği arasında imzalanan sözleşme ile 49 yıllık intifa hakkı verilmiş ve sözleşmenin tapuya tescil tarihi olan 27 Mart 1998 tarihinden itibaren Beşiktaş'a ait olmuştur. BJK İnönü Stadyumu ile ilgili tasarruflarda bulunmaya sadece Beşiktaş Jimnastik Kulübü Derneği’nin yetkili olduğu hukuken tescil edilmiştir.
Beşiktaş Futbol Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş., İMKB’ye yaptığı açıklamada BJK İnönü Stadyumu’nun isminin 2 dönem için Fi-Yapı İnönü Stadyumu olarak kullanılacağını bildirdi. Ancak yapılan antlaşma 30 Aralık 2011 tarihinde Fi-Yapı tarafından feshedildi.
Yenilemeler
İlk Yenileme Çalışmaları
İnönü Stadyumu ilk inşa edildiği yıllarda günlük ihtiyaca göre düzenlenmiş, çok sayıda seyirci alacak kapasiteli tribünler yerine yapıda estetik görüntüye daha fazla ağırlık verilmişti.
İstanbul'un artan nüfusuyla orantılı olarak futbol seyircisi de bir çığ gibi büyüdükçe stadyum ihtiyaca cevap veremez oldu. 1947'de açıldığında 16.000 kişilik olan stadyumun kapasitesi 1950'li yıllarda numaralı tribünün sol tarafına düşen bölüme 5 bin kişilik eklenti ile 21000'e çıkartıldı. Bir süre sonra gazhanenin kaldırılmasıyla meydana çıkan arsaya 15 bin kişilik kale arkası tribünün yapılmasıyla stadyum ayakta 40 bin seyirci alacak duruma geldi.
İnönü Stadyumu uzun süre Türkiye'deki tek karşılıklı iki kapalı tribüne sahip stadyum özelliğini korudu.
2004 Yenileme Çalışmaları
2003-04 sezonunun tamamlanmasının ardından hemen başlayan çalışmalarla İnönü Stadyumu, yeni bir görünüm kazandı. Zemin indirme projesiyle, tribünler ile saha arasında uzaklık 4 metreye düşürüldü. Bu sayede yüzde 50 artışla toplam koltuk kapasitesi 21500'den 32086'a ulaştı.
Kapalı Tribün'de bulunan basın tribünü, taraftarlardan gelen istek üzerine Numaralı Tribün kısmına alındı. Kapalı Tribünün orta bölümündeki localar, tribünlerle saha arasında bulunan tel örgüler kaldırıldı. Stadyumun giriş ve çıkışlarını rahatlatmak için kapı sayısı da yüzde 100 artırılarak, 36'dan 72'ye çıkartıldı. Beşiktaş TV için stat içerisinde bir bölüm yapıldı. Ayrıca, tuvalet ve büfelere yenisi eklenerek, bakımları tamamlandı.
Yeni Stat Projesi
2013 yılı mayıs ayı ile birlikte stadyumun 41903 kişi olması için çalışmalara başlanması planlandı, inşaatın tahmini süresi 18 aydı. İETT Garajı da BJK İnönü Stadyumu'na dahil edilmiştir.
Ana hatları ortaya çıkan projeye göre sahanın zemini 40 metre kuzeye doğru çekilip deniz tarafındaki eski açık tribünün iç tarafına amfitiyatro yapılmıştır. Yeni projede BJK İnönü Stadyumu'nun içinde alışveriş merkezleri, büyük bir otopark, değişik damak zevklerine uygun restoranlar, mağazalar, ofisler, çok amaçlı kullanılabilen salonlar planlandı.
Ayrıca Anıtlar Kurulu ve İstanbul İl Turizm Müdürlüğü ile yapılacak ortak çalışmalar sonucunda stadyumun tam altından geçen ve gizemini yıllardır koruyan dehlizin turizme kazandırılması da sağlanmıştır.
İnönü Stadyumu'nun bütün izinleri alındıktan sonra 2 Haziran 2013 tarihinde, Dönemin Beşiktaş başkanı Fikret Orman tarafından temsili yıkımı gerçekleşmiştir.
Tribünler
Eski Açık
Kapasitesi 10000'dir. Deniz tarafındaki tribündür, ucuzdur ve genellikle ailelerin oturduğu bölümdür. Feda sezonunda Çarşı grubunun büyük bir kısmı bu bölümde maç seyretmekteydi.
Yeni Açık
Kapasitesi 15156'dir. 2010-11 sezonuna kadar Eski Açık ile aynı bilet fiyatına sahip iken 2010-11 sezonuyla beraber bilet fiyatları Eski Açık'tan çok düşük miktarda da olsa yüksek tutulmuştur.
Numaralı
Kapasitesi 7237'dir. Basın tribününü ağırlamaktadır. Çoğunlukla ailelerin bulunduğu tribündür. Stadyumun diğer bölümlerine göre bu tribünde bilet fiyatları pahalıydı.
Kapalı
Kapasitesi 9610'dur. Çarşı taraftar grubunun bulunduğu bölümdür.
Beleş Tepe
İnönü Stadı'nın Taksim'e bakan kısmında, lokasyon olarak Yeni Açık ile Numaralı Tribünün arasında bir yerde kalan taraftarlar maçı bir dönem bedava olarak izledikleri tepedir. Belli bir süre sonra polislerin beklemesi sebebi ile beleş statüsünü kaybetmiştir.
Yapılan Etkinlikler
Konserler
Bryan Adams | 28 Temmuz 1992* |
Guns N' Roses | 26 Mayıs 1993 |
Elton John | 20 Haziran 1993 |
Metallica | 25 Haziran 1993 |
Sting | 4 Temmuz 1993 |
Bon Jovi | 13 Eylül 1993 |
Scorpions | 17 Eylül 1993 |
Michael Jackson | 23 Eylül 1993 |
Madonna | 7 Ekim 1993 |
Rod Stewart | 19 Temmuz 1995 |
Tina Turner | 20 Eylül 1996 |
Tarkan | 25 Eylül 2005 |
Grup Yorum | 12 Haziran 2010 |
Sonisphere Festival | 25-27 Haziran 2010 |
Rihanna | 30 Mayıs 2013 |
Iron Maiden | 26 Temmuz 2013 |
*İstanbul'da verilen ilk stadyum konseri
Spor Müsabakaları
Beşiktaş dışında, kendi statları yapılana kadar Fenerbahçe ile Galatasaray da bu stadta iç saha maçlarını oynadılar. Türkiye Millî Futbol Takımı'nın Türkiye sınırları içinde yaptığı maçların yarısından fazlasına, Dünya Güreş Şampiyonası, 1959 Avrupa Basketbol Şampiyonası, Avrupa Profesyonel Boks Şampiyonluğu ünvan maçları, Uluslararası Binicilik yarışmaları ve benzeri birçok organizasyona ev sahipliği yapmıştır.